Motor Kuvvetsizlik Nedir? (Başlıca Nörolojik Semptomlar ve Tedavileri)
- Kuvvetsizlik , kas hastalıklarından psikiyatrik durumlara kadar
bir dizi hastalıkta sık görülen bir bulgudur. Yakınmaların kesin
özellikleri önemlidir (kuvvetsizlik, hasta için değişik anlamlar ifade
edebilir, yorgunluk, beceriksizlik, uyuşma gibi); tam lokalizasyon,
ortaya çıkış zamanı, ortaya çıkaran ve iyileştiren etmenler ve birlikte
olan belirti ve bulgular gibi. Kas muayenesi, nörolojik ve genel
muayenenin bir parçasıdır. Tam bir muayene yapmadan yapılan izole kas
muayenesi büyük tanı ve tedavi hatalarına neden olur. Öykü, fizik
muayene ve laboratuvar çalışmalarından elde edilen bilginin
birleştirilmesi, üst ve alt motor nöron lezyonlarının birbirinden ayırt
edilmesini sağlar. Hastalık alt motor nöron grubunda düşünülüyor ise
burun, ön boynuz, periferik sinir, sinir-kas kavşağı veya kas gibi
anatomik yapılardan hangisine lokalize olduğu araştırılır. Bu ayrımı
yapabilmek için, birlikteki duysal bulgular, kas tonusu, serebellar
fonksiyonlar ve tendon refleksleri gibi bulgulara gereksinim vardır. Kas
muayenesi, gözlem, palpasyon ve kuvvet testlerini kapsar , bazı önemli
ayırt edici elemanların özetini yapmaktadır.
- Kasların gözlemi, atrofi , hipertrofi ve bazı hareketlerin varlığı
konusunda bilgi verir. Hasta oturtulup ekstremiteler dinlenme
pozisyonunda iken kaslar hacim, şekil ve fasikülasyon yönünden
incelenir. Atrofi, azalmış kas hacmi ile kendini gösterir ancak gelişmiş
kaslılarda veya iyi görülemeyen derin kaslarda, atrofi ilerleyinceye
kadar belirgin olmayabilir. Atrofi iki taraflı ise iki taraf birbiri
ile karşılaştırılarak ortaya çıkarılamaz; yaşlılarda kas hacminde bir
miktar azalma Hipertrofi, bir kasın diğerinin eksikliğini gidermek için
aşırı çalıştığı durumlarda olur; psödohipertrofide, fibröz doku veya
depo materyali kas dokusunun yerini almıştır. En sık görülen ek
hareketler, fasikülasyonlardır (deri altındaki, görülebilen, kısa
süreli, ince, düzensiz kas seyirmeleridir). Fasikülasyonlar genellikle
alt motor nöron hastalığına işaret eder ancak kimselerde, özellikle
yaşlıların baldır kaslarında görülebilir. Miyotoni , kasın üzerine veya
kas kasılmasını izleyen uzamış gevşeme zamanı ile kendini belli eder.
Özellikle miyotonik distrofide görülür ve kapalı eli hızlı bir şekilde
açma sırasında gevşeme zorluğu ile giden nörolojik bir defisite neden
olabilir.
- Kas palpasyonu , atrofi, fasikülasyon, duyarlılık ve kas sertliği hakkında bilgi verebilir.
- Kas Kuvvet değerlendirmesi , kuvvetsizliği saptamak, lokalize
etmek ve derecelendirmek için gereklidir. Hasta kollarını, takiben
bacaklarını ekstansiyona getirebilir; bu sırada tremor, istemsiz hareket
ve kuvvetsizlik (kuvveti azalmış ekstremite hemen düşer) yönünden
gözlenir. Çeşitli kuvveti dirence karşı test edilir. Kas ve eklem
ağrısı, aktif kasılmayı engeller ve testleri zorlaştırır. Histerik
kuvvetsizlik ve simülasyonu değerlendirmek güç olabilir ancak bu arda,
hastanın harekete direnci başlangıçta normaldir ancak sonra aniden
ekstremitesini bırakır. Ayrıca atrofinin yokluğu ve reflekslerin normal
oluşu tanıda yardımcıdır.
- Tam bir kuvvetsizlik olmadığı durumlarda kuvvetsizliği
değerlendirmek sıklıkla güçtür. 0-5 sınıflamasında, 0 hiçbir kas
aktivitesinin olmamasına işaret eder; 1 minimal hareketi, 2 yerçekiminin
yardımı ile yapılan hareketi gösterir; 3 yerçekimine karşı olabilen,
dirence karşı koyamayan kuvvet derecesini işaret eder; 4 ise hastanın
hekim tarafından uygulanan dirence karşı koyabildiğini gösterir; 5
normal kuvvete işaret eder. Bu ve benzeri sınıflamalardaki güçlük, 4-5.
derecedeki kuvvetler arasındaki spektrumun geniş olmasından
kaynaklanmaktadır.
- Defisitin en iyi şekilde değerlendirilmesi işlevsel testlerle
yapılır; hastadan defisiti gösteren ve derecelendiren çeşitli
manevraları yapması istenir (yapılan çömelme hareketlerinin ve çıkılan
basamakların sayısı gibi). Çömelme pozisyonundan kalkma veya ayağını
sandalyenin üzerine koyma işlemi, proksimal bacak kuvveti hakkında bilgi
verir. Topuklar, daha sonra parmak uçları üzerinde durma distal kas
kuvvetini gösterir. El sıkma kuvvetine dikkat edilmelidir. Kuadriseps
kuvvetsizliği olan hasta ellerinden destek alarak oturduğu sandalyeden
kalkabilir. Omuz kavşağı kaslarında kuvvetsizlik olan hasta, kollarını
diğer yönlere pasif olarak hareket ettirerek vücudunu sallar Pelvik
kavşak kasları kuvvetsizliği olan hastalar, sırtüstü pozisyondan kalkmak
için önce döner, daha sonra dizlerinin üzerinde dik durur, kendilerini
iterek ayağa kalkmaya çalışırlar, bu sırada elleri ile uyluklarına basıp
kuvvet alırlar.
- Hafif kuvvetsizliği olan hastalarda yürürken kol sallama hareketi
azamış, kol pronasyonda ve gerilmiştir; aynca ekstremitenin spontan
kullanımı azalmış ve bacak dışa rotasyon durumundadır. Ardısıra
hareketler yavaşlamış olabilir ve ince beceri isteyen hareketler
bozulmuştur (düğme ilikleme, çengelli iğneyi açma, kibriti kutusundan
çıkarma gibi). Koordinasyon, ataksik hareketleri göstermede yararlı
olan, parmak-burun ve diz-topuk testleri ile değerlendirilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder