Hiperkinetik Hareket Bozuklukları – Tremor (Hareket Bozuklukları Ekstrapiramidal ve Serebellar Bozukluklar)
- Tekrarlayıcı, kas kasılma ve gevşemeleriyle oluşan, ritmik,
alternan, osilatuvar hareketlerdir. Tremorlar, hızlarına (3-5Hz yavaş,
6-12Hz hızlı), ritmlerine, dağılımlarına, istirahatte ( istirahat
tremoru ) veya kas aktivitesi sırasında ( pozisyonel, aksiyon veya
intansiyon tremoru ) ortaya çıkmalarına göre sınıflandırılır.
Etiyoloji
Fizyolojik tremor: Çeşitli durumlarda, birçok kişide, el parmakları
dışa açıldığında, ince, hızlı bir tremor görülür. Fizyolojik tremorda
artma , anksiyete, stres, yorgunluk veya metabolik düzensizlikler
(alkolün kesilmesi, tirotoksikoz gibi) veya çeşitli ilaçlar (kafein ve
diğer phosphodiesterase inhibitörleri, adrenerjik agonistler ve adrenal
kortikostreoidler gibi) tarafından oluşturulabilir. Selim herediter
(esansiyel) tremor , genellikle elleri, kafayı ve sesi etkileyen
ince-kaba yavaş bir tremordur. Tremor tek taraflı olabilir ve
istirahatte hafifler veya kaybolur. İncelik gerektiren işleri yaparken
ortaya çıkar; fizyolojik tremoru arttıran herhangi bir faktör tarafınan
şiddetiendirilebilir. Yaşla artma eğilimi gösterir ve bu nedenle yanlış
olarak senil tremor diye isimlendirilir. Olgularm %50′sinde otozomal
dominant geçiş vardır. Bazı ailelerin bireylerinde küçük miktarda alkol
alma, tremoru belirgin şekilde baskılar. Parkinson hastalığının
istirahat tremoru , bu konu içinde aşağıda tartışılmıştır.
Serebellar hastalık trenioru: İntansiyonel tremor (multipl skleroz
ve diğer serebellar hastalıklarda görülür), hedefe yaklaşırken, ekstremi
tenin osilasyonundan kaynaklanır; pozisyonel tremor, ağırlık taşıma
veya sabit bir postürü koruma sırasında daha belirgin olan, proksimal
kasların, kaba rotatuvar tremordur; titubasyon , başın ve gövdenin
kaba, bir çeşit pozisyonel tremoru olup, ayakta iken belirgindir,
yatıldığında kaybolur. Gerek pozisyonel tremor, gerekse titubasyon
serebellar hastalık bulgusudur. Hipatolentiküler dejenerasyon (Wilson
hastalığı-bkz.) Gerek intansiyonel, gerekse istirahat (Parkinsonyen)
tremor görülebilir. En karakteristik olanı, sırayla ekstremitenin distal
veya proksimal kısımlarının ritmik “flapping” veya “kanat çırpma”
şeklinde hareketidir. Asteriksis , hepatik (portal-sistemik) veya diğer
metabolik ensefalopatili hastalarda, ellerin dışa gerilmesi sırasında
ortaya çıkan, kaba, yavaş, ritmik olmayan hareketidir. Asteriksis,
postural fiksasyonu devam ettirme sırasında, yerçekimine karşı çalışan
kaslarda, epizodik, elektromiyografik sessizlikten kaynaklanır;
miyoklonik bir fenomendir (negatif miyoklonus), tremor değildir.
Tedavi
- Artmış fizyolojik tremorun tedavisi, nedenine bağlıdır.
Tirotoksikoz ve alkol kesilmesine bağlı tremor, altta yatan nedenin
tedavisine iyi yanıt verir. Günde 3 veya 4 kez verilen, oral
benzodiazepine anksiyolitiklerin uygun bir şekilde kullanımı (diazepam
2-10mg, lorazepam 1- 2.5mg veya oxazepam 10-30mg), kronik anksiyete
durumları ile birlikte olan tremorun tedavisinde yararlı olabilir. Bu
tür ilaçlara alışkanlıktan kaçmılmalıdır. Günde 4 kez 20-80mg
propranolol, selim esansiyel tremorun tedavisinde etkili olduğu kadar,
ilaçlar ve akut anksiyete durumlarına bağlı artmış fizyolojik tremorun
tedavisinde de etkilidir. Günde 3 defa 50-250mg primi done,
propranololun etkili olmadığı veya tolere edilemediği durumlarda
denenebilir. Parkinson tremorunun tedavisi aşağıda tartışılmıştır.
Portal-sistemik ensefalopatinin tedavisi de Konu 65′de tartışılmıştır.
Serebellar tremoru tedavi etmek için etkin bir ilaç mevvut değildir;
fizik tedbirler bazen yararlıdır (aktivite sırasında ekstremitenin
proksimal kısmını destekleme hastaya öğretilir).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder