İskemik Sendromlar (Serebrovasküler Hastalıklar)
- Yetersiz serebral dolaşım nedeniyle oluşan serebrovasküler bozukluklar.
Etiyoloji ve Fizyopatoloji
- Normalde uygun serebral kan akımı, etkin kollateral sistem ile; bir
vertebral arterden diğerine; Willis poligonundaki anastomozlar
aracılığıyla karotis ve vertebral sistemler arasında; hemisferler
düzeyindeki kollateral dolaşım aracılığıyla sağlanır^Konjenital
anomaliler ve aterosklerotik vasküler değişiklikler bu kompanse edici
mekanizmaları bozar, sonuç olarak beyin iskemisi ve takiben gelişen
nörolojik semptomlar kan akımındaki intra ve ekstrakroniyal
engellemelerden kaynaklanabilir^Aterosklerotik plak veya diğer
nedenlerden (arterit, romatizmal kalp hastalığı gibi) kaynaklanan
tromboz veya emboli, sıklıkla iskemik arteriyel tıkanmaya neden olur.
Kan akımı hemen düzeltilirse beyin dokusu iyileşir ve belirtiler
kaybolur ancak istemi birkaç dakikadan fazla sürerse infarkt kalıcı
nörolojik hasar meydana getirir.
- Çoğu tromboz olgusunun altında yatan ateromlar herhangi bir büyük
serebral arteri tutabilir. Geniş ateromlar sıklıkla ekstrakraniyal
olup ana karotis arteri ve vertebral arterlerin çıkış bölgelerinde ve
ana karotis arteri servikal bifurkasyonda tutar İnternal karotis arteri
sifonu ve posterior serebral arter çıkış noktasının hemen proksimalinde
baziler arter sıklıkla tutulur. Kısmi veya tam tıkanmalar bu büyük
arterlerde veya herhangi bir küçük intrakroniyal arterde olabilir.
İskemi ve/veya infarktüs, kollateral dolaşımın etkinliğine bağlı olarak
oluşur veya oluşmaz; birlikteki vertebral arter stenozu kollateral
dolaşımı engeller ve karotis lezyonunun etkisini arttırır.
İntrakraniyal tromboz , kafa tabanındaki büyük arterlerin birinde derin
perforan bir arterde veya küçük kortikal bir dalda oluşabilir ama orta
serebral arterin ana gövdesi ve onun dalları en sık tutulan yerlerdir.
- Daha sıklıkla trombotik tıkanma vasküler iltihap (akut veya kronik menenjit, kollajen vasküler hastalık,
sifiliz) nedeniyledir. Sempatomimetrik ilaçlar (kokain, amphetamine
gibi), muhtemelen vaskülit temelinde iskemik inmeye neden olabilirler.
İlk oral kontraseptifler de iskemik inmelere neden olmaktaydı ancak daha
az güçlü preparatların geliştirilmesiyle inme olguları azaldı. Çok
seyrek olarak vertebral kemik çıkıntıları da (osteofit) arter basısına
neden olabilir.
- Serebral emboli , genellikle ekstrakraniyal damarlardaki
ateromlardan veya hasar görmüş kalpteki (çocuk ve erişkin) trombüslerden
veya hasar görmüş kalpteki (çocuk ve erişkin) trombüslerden
kaynaklanır. Aterosklerozda ülserleşmiş plak yüzeyindeki kolesterol,
fibrin ve trombosit kümelenmesinden kaynaklanan bir fragman, serebral
arter ağacını herhangi bir noktada geçici veya kalıcı olarak
tıkayabilir; bu fragmanlar ayrıca bakteriyel veya marantik endokarditte,
kalp kapaklarındaki vejetasyonlardan; arteriyel fibrilasyon (özellikle
romatizmal kalp hastalığı)
ve miyokard infarktüsü sonrası gelen mural trombüslerden veya açık kalp
cerranisini takiben gelişen pıhtılardan kaynaklanabilir. Seyrek olarak
emboli yağ (uzun kemik kırıklarını takiben), hava (Caisson hastalığı)
veya açık foramen ovale aracılığıyla sağ kalpten sola geçen venöz
pıhtılardan (paradoksal emboli) kaynaklanabilir. Son zamanlarda
tanımlanan diğer bir emboli kaynağı ise aterosklerotik arkus aortadır .
Emboli spontan olarak veya invatif kardiyovasküler girişimlerle (aort
kateterizasyonunu takiben) oluşabilir.
- Fizyolojik dolaşım yetmezliği , iskemi ve infarktüsün nisbeten
seyrek görülen bir nedenidir. Perfüzyon azalması tek başına oluşabilir
veya var olan kısmi tıkanma ile birlikte olabilir. Birçok neden
perfüzyonu azaltabilir. Derin anemi ve CO zehirlenmesi (kanın O2 taşıma
kapasitesini azaltarak) ve ağır polistemi (kan viskozitesini arttırarak)
serebrovasküler problemlerin oluşmasına katkıda bulunabilir. Arter
basıncında belirgin ve devamlı düşme, genellikle serebral kan akımını
ciddi olarak azaltır ancak arteriyel hastalık veya hipokseminin
varlığında, kan basıncındaki daha küçük düşmeler lokal iskemi ve
infarktüse neden olabilir. Ortostatik hipotansiyon, akut kan kaybı,
miokard infarktüsü daha az sıklıkla kalp arimileri, kan basınca düşmeye
neden olan mekanizmalardır. Karotis sinüs basısına duyarlılık (başın ani
olarak bir tarafa çevrilmesi gibi), bradikardi ve senkoba neden olur;
aterosklerotik hastada, geçici iskemiye veya infarktüse neden olup
olmayacağı şüphelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder