Uyku Apne Sendromları (Uyku Bozuklukları)
- Letal potansiyele sahip uyku sırasında yineleyen solunum
durmasıdır. Bu solunum durmaları ölçülebilir derecede kan
deoksijenasyonuna neden olabilir, 10 saniye veya daha uzun sürebilir;
gece boyunca 30 defadan fazla tekrarlayabilir.
Etiyoloji ve Klinik Özellikler
- Uyku apnesi tıkayıcı (hava akımı olmasına rağmen üst solunum yolu
blokajı), merkezi (solunum merkezi veriminde azalma) veya karma türde
olabilir. Daha aşağıda tartışıldığı gibi en sık görülen neden havayolu
tıkanmasıdır. Nadiren uyku apnesi, primer beyinsapı-medulla işlev
bozukluğuna neden olan nörolojik medüller depresyon nedeniyledir. Bu
durum poliomiyelit, posterior fossa tümörleri veya idiyopatik merkeiz
(beyinsapı) solunum kontrol kusurundan (hasta tam uyanık olduğu dönemler
dışında ya hiç ya da yeterli solunum yapamaz) kaynaklanabilir. Karma
apne, tıkanma dışı apne olarak başlar takiben üst solunum yolu tıkanması
ile birlikte olan torakoabdominal hareketler gelişir. Karma apne,
merkezi apneden daha sık tıkayıcı apneden daha seyrektir.
- Tıkayıcı uyku apnesi (Pickwick sendromu) , sıklıkla orta veya
ileri derecede şişman kişilerde, özellikle sırtüstü uyumaya
geçtiklerinde görülür. Erkeklerde kadınlardan daha sıktır. Muhtemelen
yapısal nedenlerle birlikte olan obesite, üst solunum yolu daralmasına
glottis tıkanmasına ve potansiyel pulmoner yetmezliğe neden olur. Sonuç
olarak hipoksemi ve hiperbarik hiperkapni kombinasyonu merkezi apneye
yol açabilir. Yineleyen gece tıkanmaları, daha ileri solunum
yetmezliğine neden olabilir ve sürekli gece-gündüz uyku nöbeti siklusu,
kıkayıcı boğulma, ani nefes alarak uyanma ve uyku hali meydana
getirebilir. Benzeri ancak daha az belirgin ataklar muhtemelen yaşa
bağlı değişiklikler veya üst solunum yollarının konjenital
anormallikleri görülebilir. Komplikasyonlar kalp anormallikleri (sinüs
aritmileri, aşırı bradikardi, atrial flutter ve ventriküler taşikardi
gibi) artmış güniçi uyku hali, sabah başağrısı ve yavaşlamış mental
aktivitedir.
Horlama (soluk alıp vermenin kısmi engellenmesi), şişmanlarda 3 kez
daha sıktır. Derecesi rahatsız edici sosyal bir sorundan tıkayıcı uyku
apnesine kadar değişir. îleri derecede horlaması olanlarda burun, ağız,
damak, boğaz ve boyun muayenesi yapılmalıdır.
Tedavi ve Prognoz
Pickwick sendromu için mümkünse kilo verilmesi, uyku apne ataklarını
azaltır, kan gazlarını ve gündüz uyku halini düzeltir. Geceleri pozitif
basınçlı hava akımı, dramatik olarak etkilidir. Çok az hasta
trakeostomiye gereksinim gösterir. Bazen farinkste hava boşluğunu
genişletmek için uvulopolatofaringoplastiye başvurulur, ameliyat edilmiş
olguların ancak yarısında düzelme sağlanır. Tıkanmanın rahatlatılması
genellikle birlikteki pulmoner ve sistemik hipertansiyonu, kalp
aritmilerini ve kognitif güçlükleri ortadan kaldırır.
Horlama için:
Alkollü içkiler, trankilizanlar, uyku hapları ve antihistaminiklerin
yatmadan önce alınmasından kaçınmak, hafif semptomlarda yardımcı
olabilir: Yüzüstü veya bir yanma yatmak, yatak başını yukarıya kaldırmak
yararlıdır. İleri derecedeki horlamaların tedavisi burun infeksiyonları
ve allerjinin tedavisinden, burun, farinks ve uvuladaki tıkayıcı
durumların cerrahi düzeltilmesine kadar uzanan geniş bir spektrumu
kapsar. Trakeostomi seyrek olarak gereklidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder