Narkolepsi Nedir? (Uyku Bozuklukları)

Narkolepsi Nedir? (Uyku Bozuklukları)
- Seyrek görülen bir sendrom olup uyku atakları, ani tonus kaybı (katapleksi), uyku paralizisi, hiprıogojik fenomen ile kendini belli eder ve uyku REM uykusu ile başlar. Hastaların yaklaşık % 10′u semptomların dördünü de birlikte gösterir.
 Etiyoloji ve İnsidens
- Bütün incelenmiş hastalar HLA-DR2 haplotipi göstermelerine karşın nedeni bilinmemektedir. Beyinde herhangi bir patolojik değişiklik gösteren semptomlar daha önce bir hastalık olmaksızın adolesan veya genç erişkinlik dönemlerinde başlar ve yaşam boyu devam eder; yaşam süresi etkilenmez. Narkolepsi her iki türde de aynı sıklıkta görülür, bazı hastalar aile öyküsü verir.
 Belirti ve Bulgular
Bütün belirti ve bulgular normal fenomenin abartılmasıdır.
Uyku atakları  herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir ve sıklıkla REM dönemi ile başlayan bir uykudur (daha öncesinde NREM dönemi yoktur veya çok kısadır). Bu şekil REM öncesi 60 dakika kadar süren NREM dönemi gösteren normal uykudan farklılık gösterir. Görünüş olarak ataklar normal uykuya benzer ancak sıklığı ve zamansız ortaya çıkması ile ondan ayrılır. Atakların günlük sıklığı birkaç ile birçok arasında değişir, dakikalar ve saatlerce sürebilir. Uyku isteğine ancak geçici bir süre direnç gösterebilir ama hasta narkolepsi atağınan normal uykudan uyanır gibi uyanır. Ataklar muhtemelen normalde de uykuya neden olan monoton durumlarda ortaya çıkar ancak bununla birlikte tehlikeli durumlarda da meydana gelebilir (örneğin araba sürerken). Hasta uyandığında kendini dinlenmiş hisseder ancak birkaç dakika içinde tekrar uykuya geçebilir. Güniçindeki sık uyku ataklarına karşın toplam uyku genellikle artmaz. Geceleri sık uyku nöbetleri doyum sağlayıcı olmayabilir ve canlı, korku verici rüyalarla bölünür.
- Katapleksi (neşe, korku, öfke, gülme gibi durumlarla birlikte olan, bilinç kaybı olmaksızın oluşan anlık paralizi): Bu narkolepsınin önemli bir elemanıdır. Kuvvetsizlik ekstremitelere sınırlı kalabilir (örneğin, balık oltaya vurduğunda oltayı elinden düşürebilir veya hastayı düşürebilir (hasta güldüğünde veya ani olarak öfkelendiğinde). Bu ataklar REM uykusundaki kas tonus kaybına veya gülme ile kuvvetsiz oluşan kişilerdeki ataklara benzer.
Uyku paralizisi  (arasıra görülen, uykuya geçerken veya uyanırken oluşan ataklar olup hasta hareket etmek istediğinde bir an için hareket edemez). Bu ataklar yaygın korku hissi ile birlikte
olabilir, ataklar REM uykusuna eşlik eden motor inhibisyona benzemesine karşın normal çocuk ve bazı erişkinlerde de sıktır.
Hipnagojik fenomen:  Uykunun başlangıcından veya daha seyrek olarak uyanırken oluşan, özellikle canlı, görse ve işitsel illüzyon ve halüsinasyonlar olup rüyalardan ayırmak güçtür. Bunlar normal REM uykusunda görülen canlı rüyalara benzer. Hipnagojik fenomen küçük çocuklarda sık görülür. Narkolepsi veya diğer uyku bozukluklarını göstermeyen erişkinlerde de arasıra görülebilir.
- Atak sırasındaki EEG kaydı dışında spesifik bir laboratuvar anormalliği görülmez. EEG’de düşük voltajlı, hızlı REM uyku kaydı, sıklıkla ani olarak belirir.
 Tanı
- Tipik atak öyküsü karakteristiktir ve klinik dörtlünün diğer semptomları aranmalıdır. Bazen hastalar sadece uyku ataklarından yakınır Ve ani olarak ortaya çıkan REM uykusu da yoktur. Narkolepsi dışında normal olan birçok kişi bu uyku ataklarını normal kabul eder ve bir tıbbi yardım aramaz. Hipersomninin diğer nedenleri dışlanmalıdır. Yorgunluk, uyku hali, nörotik yorgunluk, katapleksinin yokluğu, semptomların süresi, uyku durumları ve kişiliğin değerlendirilmesi ile ayırt edilir.
 Tedavi
- Uyarıcı ilaçlar yardımcı olabilir; doz kişinin gereksinimine göre ayarlanır; gün içinde 25 mg ephedrine veya 10-20 mg amphetamine 3-4 saatte bir oral olarak verilir. 6-120 mg/gün oral methylphenidate daha başarılı olabilir. Önerilen dozlar, istenmeyen ciddi yan etki olmaksızın tolere edilebilir. Önerilen dozlar, istenmeyen ciddi bir yan etki olmaksızın tolere edilebilir. 10-75 mg/gün imipramine katapleksi tedavisinde en etkin ilaçtır ancak gece uyanmalarını azaltmak için akşam kullanımından kaçınılmalıdır. Gerek imipramine, gerekse uyarıcıları alan hastalarda hipertansiyon gelişme riski vardır. Bu nedenle dikkatli bir şekilde izlenmelidirler.