Kraniyal Sinir Bozuklukları (Periferik Sinir Sistemi Bozuklukları)

Kraniyal Sinir Bozuklukları (Periferik Sinir Sistemi Bozuklukları)
Trigeminal Nöralji
(Tic Douloureux)
- Trigeminal sinirin hastalıkları, şiddetli, saniyeler veya dakikalar süren çakma tarznda ağrılar meydana getirir. Bu ağrılar çoğunlukla mandibular ve/veya maksiler olmak üzere, kendi taşıdığı duyu sinirlerinden biri veya daha fazlasının dağıldığı alanlarda hissedilir. Nedeni belirsizdir. Son zamanlarda cerrahi operasyonlar veya otopsiler sonucu elde edilen verilere göre arteriyel ve (daha seyrek olarak) venöz damarlar, trigeminal sinir köküne, beyinsapına girdiği noktada baskı yapmaktadır.
- Bu bulgular trigeminal nöralajinin temel olarak bir çeşit basınca bağlı nöropati olduğu düşündürmektedir. Özellikle ileri yaşlarda olmak üzere, genellikle yekişkinlerde ortaya çıkmaktadır. Ağrı, sıklıkla tetik noktasına basmakla veya çiğneme ya da diş fırçalanması gibi aktiviteler ile ortaya çıkmaktadır. Şiddetli ağrılardan oluşan nöbetlerin kısa sürmesine karşın hastayı son derece etkileyebilir.
 Tanı
- Öykü genellikle tipik ve tanı koydurucudur. Trigeminal nöroljiye eşlik eden klinik veya patolojik bulgular yoktur.
- Bu nedenle duysal anormallik ve kraniyal sinir işlevi bozukluğu varsa trigeminal siniri veya onun beyinsapı bağlantılarını etkileyici tömür veya diğer lezyonlar araştırılmalıdır. Pons lezyonları, genellikle duysal ve motor işlev bozukluğu meydana getirir; meduller lezyonlar, kornea refleksi kaybı ile birlikte olan ağrı ve ısı duyusu kaybına neden olur.
-  Ayırıcı tanıda  neoplaziler, beyinsapı vasküler malformasyonları ve diğer vasküler nedenler düşünülmelidir. Erken yaşta başlayan MS’li hastalarda sık görülür. Postherpetik ağrı, ağrı öncesi görülen tipik döküntü, nadbe dokusu, oftalmik dala eğilim ile ayrılır. Trigeminal nöropati, Sjögren sendromunda ve RA’te görülebilir ve duysal defisit sıklıkla perioral ve nazal bölgededir. Migren ve atipik yüz ağrılı hastalarda da muayene normaldir, fakat ağrı daha uzun sürelidir, yanıcı ve zonklayıcı karakterdedir.
 Tedavi
Carbamazepine  200-160mg/gün genellikle etkilidir ve yarar sıklıkla devamlıdır; karaciğer ve hematopoetik sistem işlevleri izlenmelidir.  Phenytoin  300-600mg/gün, baclofen 30-80mg/gün, amitriptyline veya trazodone yatarken veya küçük günlük dozlar halinde bazen yararlıdır.  Cerrahi yaklaşım , posterior fossada trigeminal siniri baskılayan yapıların (özellikle arterlerin) ayrılması ( Jenetta işlemi ) ve perkütan stereotaksik olarak pozisyon verilen iğne aracılığıyla, Gasser ganglionda elektrolitik, kimyasal veya balonla lezyon yaratılmasını kapsar. Bazen tedaviye yanıt vermeyen ağrıları hafifletmek için, beyinsapı düzeyinde, Gasser ganglionu proksimalindeki 5. sinire ait lifler kesilir.